مقدمه ای راجع به شناخت ساز کالیمبا

ساز کالیمبا از سازهایی است که اخیرا در سراسر کشورهای کره ی زمین شناخته شده و نواخته می شود. برای شناخت ساز کالیمبا باید نام های دیگر این ساز را بدانید. ساز کالیمبا به پیانوی شستی و یا پیانوی آفریقایی نیز شناخته می شود. علت این است که زادگاه این ساز در قاره ی آفریقا می باشد. با این ساز کوچک و به ظاهر ساده می توان قطعات موسیقی زیادی را به زیبایی نواخت.

انواع مختلف این ساز در بازار موجود می باشند که برخی از آن ها عبارتند از: ساز کالیمبا با 7 نت یا یک اکتاو، ساز کالیمبا با 14 نت و دو اکتاو و در نهایت کالیمبا با 12 نت یا یک اکتاو و نیم. سازهایی که نام برده شد از جمله سازهای پر کاربرد کالیمبا هستند. برای دریافت مطالب بیشتری در خصوص شناخت ساز کالیمبا به ادامه ی مقاله توجه کنید.

در ادامه ی این مقاله به بررسی تاریخچه ی ساز کالیمبا، جزییاتی بیشتر در خصوص ساز کالیمبا، ساختار و ساختمان ساز کالیمبا، نحوه ی نواختن و کوک کردن در ساز کالیمبا و شرایط نگهداری از ساز کالیمبا خواهیم پرداخت.

تاریخچه ی ساز کالیمبا

کالیمبا در زمره ی سازهای خود صدا یا lamellaphones می باشد. همانطور که بیان کردیم که زادگاه این ساز قاره ی آفریقا و کشورهای کنگو و زیمباوه می باشد. داستان از این جا شروع می شود که فردی متخصص قومیت شناسی موسیقی از انگلستان به کشور زیمباوه سفر می کند. این در سال 1920 اتفاق افتاد که به یکی از روستاهای زیمباوه رفت. در این سفر فرد متخصص به شدت جذب موسیقی محلی آن منطقه می شود. با تلاش ها و ممارست های فراوان این شخص اهالی موسیقی قانع شدند که راجع به موسیقی آفریقایی تحقیقات گسترده ای انجام دهند. سرانجام کتابخانه ی بین المللی موسیقی آفریقایی را ایجاد کردند.

در نهایت پس از تحقیقات گسترده و جذب اسپانسر در سال 1960 یک شرکت در ایالت نیوجرسی آمریکا این ساز را تولید و به فروش رساند. رفته رفته این ساز در سراسر کره ی زمین شناخته شد و طرفداران خاص خود را پیدا کرد. البته این ساز با تنوع در ساخت در آفریقا همراه است؛ به طور مثال در کشور زیمباوه این ساز دارای 7 تا 12 کلید است.

جزییاتی بیشتر در خصوص ساز کالیمبا

در رابطه با شناخت ساز کالیمبا باید خدمتتان عرض کنیم که این ساز قدمتی چند هزار ساله دارد که توسط هیوتریسی موسیقی دان انگلیسی به جهانیان معرفی شد. در زمان های دور که تیغه های فلزی به شکل امروزی وجود نداشتند از نی بامبو استفاده می شد. زیر این تیغه های فلزی بدنه ای چوبی قرار دارد که در پایین آن حفره ای تعبیه شده است. این حفره باعث انعکاس ارتعاش تیغه ها شده و صدای ساز را به نوعی تقویت می کند. لازم به ذکر است که در برخی از سازهای کالیمبا به منظور تقویت صدا از نیروهای مغناطیسی و آهنربا استفاده می شود. به این منظور داخل جعبه ی ساز از قطعات کوچک آهنربا استفاده شده است.

ساختار و ساختمان ساز کالیمبا

ساز کالیمبا دارای جرمی برابر با 200 تا 300 گرم می باشد معادل وزنی تقریبا برابر با 2000 تا 3000 نیوتن. به کار بردن واحد گرم و کیلوگرم برای وزن غلطی مصطلح است که در جامعه رواج یافته است. شاید این مقاله فرصتی برای اصلاح این اشتباه باشد. طول ساز کالیمبا 18 سانتی متر و عرض آن 13 سانتی متر است. ارتفاع ساز نیز 3 سانتی متر می باشد. در سازهای استاندارد کالیمبا بر روی تیغه ها برچسب های رنگی مشاهده می شود که در نت خوانی و نواختن کالیمبا بسیار موثر است و به نوعی این کار را برای نوازنده راحت تر می کند.

نحوه ی نواختن و کوک کردن

یکی از لوزام جانبی که در جعبه ی ساز کالیمبا قرار می گیرد؛ چکش کوک کالیمبا می باشد. به عبارتی کوک کردن ساز کالیمبا با چکش مخصوص آن صورت می گیرد. برای شناخت ساز کالیمبا باید با نحوه ی کوک کردن آن نیز آشنا شوید. با چکش مخصوص ضرباتی آرام به بالا و یا پایین تیغه های ساز وارد می کنیم. به این ترتیب تیغه های ساز به جلو و یا عقب حرکت می کنند. در واقع با این کار طول تیغه نسبت به خرک و یا پل ساز تغییر می کند. با کم کردن طول تیغه صدای ظریف تر و ملایم تری را می شنویم و با زیاد کردن طول تیغه، صدای بم تری از کالیمبا را می شنویم. برای این که از کوک صحیح ساز خود مطمئن شوید می توانید از دستگاه تیونر و یا مترنوم استفاده کنید و یا از اپلیکیشن های مخصوص کوک بهره گیرید.

شرایط نگهداری

اگر می خواهید ساز شما طول عمر مفید و طولانی داشته باشد؛ باید از آن به شیوه ای صحیح نگهداری کنید. به این ترتیب که از وارد کردن ضربات شدید به جعبه ی چوبی ساز اکیدا خودداری کنید. همچنین قرار گرفتن در محیط های بسیار گرم باعث شل شدن چسب های موجود در بدنه می شود. به این ترتیب چوب ساز شما آسیب خواهد دید و ساز دیگر کارایی مطلوب خود را نخواهد داشت.

تغییرات دمای محیط نیز باعث انقباض و انبساط ساز خواهد شد که باعث به هم خوردن کوک ساز شما خواهد شد. هم چنین رطوبت بالا برای این ساز می تواند ضررساز باشد. بنابراین سعی شود در محیطی با رطوبت کم از ساز کالیمبا نگهداری شود.

در نهایت باید بگوییم که این کالیمبا سازی است که با نگهداری درست از آن می توان قطعات بسیار زیبا و دلنشینی را نواخت. ضمن این که نواختن با این ساز چندان کار مشکلی نیست فقط کافی است کمی تمرین، تکرار و علاقه داشته باشید تا بتوانید به آن حد دلخواه خود برسید. نواختن با این ساز نیز با ضربات آرام شست های دو دست صورت می گیرد.

در پایان از همراهی شما عزیزان و لطف و عنایتتان نسبت به این مقاله بی نهایت سپاس گزاریم. امید است تا با خواندن این مقاله توانسته باشید مطالب مفید و مهمی را در خصوص شناخت ساز کالیمبا دریافته باشید.

روز و روزگارتان خوش​