اهمیت هارمونی در موسیقی
1400-04-05 1400-04-06 11:58اهمیت هارمونی در موسیقی
هارمونی موسیقی چیست؟
به عنوان فردی که عاشق موسیقی است و ادامه مسیر زندگی خود را در موسیقی می‌داند، آگاهی از چیستی هارمونی و اهمیت آن در موسیقی یکی از موارد بسیار پر اهمیت و در واقع اولین گامی است که باید در این مسیر برداشته شود. هارمونی در موسیقی هنگامی به وجود می‌آید که صداها و نت‌های فردی با یکدیگر جمع شوند و یک کل منسجم را به وجود آورند و در واقع ترکیبی از صداهای مختلف را خلق کنند.
برای مثال به یک ارکستر فکر کنید؛ در این هنگام می‌بینید که نوازنده فلوت ممکن است یک نوت خاص را بنوازد، ویولونیست نتی دیگر و سایر اعضای گروه نت‌های دیگر. هنگامی که هر یک از این صداها را به شکل فردی می‌شنوید، تفاوت بین آن‌ها برای شما مشخص می‌باشد. اما وقتی این نت‌ها و قطعات مجزا، با هم و در کنار یکدیگر نواخته شوند، یک هماهنگی بسیار زیبا و خاص به وجود می‌آید که همان هارمونی در موسیقی است. در کل باید گفت که هارمونی مترادفی برای کلمه موسیقی است.
هنگامی که از تئوری موسیقی گفته می‌شود، هارمونی اصلی‌ترین جزئیات مطالب ذکر شده به شمار می‌آید. هر تحلیلی که در باب قطعه خاصی از موسیقی می‌خوانید، عمدتاً بر هارمونی متمرکز است. با این حال هستند نوازندگانی که هنوز هم درک درستی از معنا و مفهوم اصلی هارمونی ندارند. در صورتی که می‌خواهید به معنای دقیق هارمونی در موسیقی پی ببرید، لازم است با جنبه‌های عمودی موسیقی آشنایی پیدا کنید؛ چه بسا ملودی و ریتم‌های ساخته شده، اصلی‌ترین بخش جنبه‌های افقی موسیقی هستند. در ادامه به شکل دقیق‌تر با مفهوم هارمونی آشنا می‌شویم.
مفهوم آکورد در موسیقی
گام ابتدایی و بسیار مهم برای آشنایی با مفهوم هارمونی در موسیقی، آگاهی از معنای اصلی آکورد است. هنگامی که چندین صدا یا نت در موسیقی به شکل کاملاً همزمان با یکدیگر اجرا می‌شوند، یک آکورد به وجود می‌آید. آکورد پایه و اساسی است که برای ساخت یک ملودی زیبا و ایجاد هماهنگی در آن توسط بسیار از آهنگسازان و نوازندگان به کار می رود. آکوردها دارای درجات مختلفی هستند و استفاده از آن‌ها باید بر طبق درجه بندی انجام شود. در واقع این درجات، همان نت‌های موسیقی هستند که باعث ایجاد گام‌های موسیقی می‌شوند.
هارمونی در موسیقی به چه شکلی نمایش داده می‌شود؟
هارمونی در موسیقی به طور معمول به شکل یک سری آکورد مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. برای مثال فرض می‌گیریم که یک نوازنده فلوت یک نت A را نواخته، ویولونیست یک نت C# را تعظیم می‌کند و در کنار آن ترومونیست یک نت F# را حفظ می‌کند. این 3 نت مختلف، با هم یک ترکیب 3 گانه را به وجود می‌آورند. بنابراین حتی در صورتی که هر یک از سازها و آلات موسیقی یک نت را بنوازند، ترکیب آن‌ها با هم یک هارمونی خاص را به وجود می‌آورد.
هنگامی که تمامی سازها در یک گروه ارکستر نت‌هایی را بنوازند که متناسب با یک آکورد باشند، یک آکورد صامت به وجود می‌آید. اما هنگامی که نوازندگان شروع به نواختن یک ملودی خاص می‌کنند که با آکورد تنظیم شده متناسب نیست، یک آکورد ناهماهنگ به وجود می‌آید. با توجه به این موارد شاید فکر کنید که هارمونی‌هایی وجود دارند که کاملاً عمدی و از روی قصد به شکل ناسازگار به وجود می‌آیند، اما به هیچ وجه این گونه نیست. مسلماً همه چیز به تمایل نوازنده بستگی دارد، حتی اگر برخلاف میل طرفداران موزیک باشد.
روش استفاده از هارمونی در موسیقی
هارمونی می‌تواند به طور کامل توسط یک آهنگساز ایجاد شده و نواخته شود یا این که آهنگساز آن را تنظیم کرده و سپس هارمونی به وجود آمده توسط نوازندگان اجرا شود. برای مثال نت‌های بسیار خاصی از سازها و آلات موسیقی تکی به وجود می‌آید که ترکیب این نت‌ها با هم یک آکورد خاص را به وجود می‌آورند. این یک روال متداول برای ساخت هارمونی در موسیقی کلاسیک اروپایی با شمار می‌رود.
نکته‌ای مهم در ایجاد هارمونی موسیقی
ممکن است تصور کنید که هارمونی در موسیقی یعنی تمام گروه یک ارکستر به شکل هماهنگ با هم عمل کنند. اما این طور نیست؛ در واقع این تصور که هارمونی باید هماهنگ باشد اشتباه است، هارمونی می‌تواند کاملاً ناهماهنگ باشد. در واقع مهم‌ترین اصل صداگذاری به شکل همزمان و نواختن نت‌ها در زمان تعیین شده می‌باشد. هارمونی یکی از عناصر اصلی در موسیقی غربی است و در واقع می‌تواند موضوع یک دوره کامل از موسیقی جهان را به خود اختصاص دهد.
هارمونی در موسیقی به چه شکل دسته بندی می‌شود؟
مورد مهم دیگر در باب هارمونی در صنعت موسیقی، روش دسته بندی آن است. برای دسته بندی هارمونی در صنعت موسیقی، از دو بافت مختلف یعنی چند صدایی یا پلی فونی و هم صدایی یا هوموفونی استفاده می‌شود. حال این دو بافت به چه شکل به وجود می‌آیند؟ در صورتی که هنگام نواختن قطعه‌ای از موسیقی، یک نت موسیقی به عنوان صدای اصلی با همراهی صداهای دیگر به عنوان پشتیبان نواخته شوند، در واقع بافت هم صدایی اجرا شده است. حال اگر چند صدا به شکل همزمان و به صورت ملودیک نواخته شوند، بافت چند صدایی اجرا شده است.
اهمیت شناخت هارمونی برای پیشرفت در موسیقی
تبدیل شدن به یک نوازنده و آهنگساز بزرگ، رویایی شیرین برای بسیاری از افراد است. شناخت هارمونی در موسیقی یکی از اولین و در واقع مهم‌ترین گام‌هایی است که باید برای رسیدن به این هدف بزرگ برداشته شود. شاید توانایی نواختن یک آلت موسیقی خاص را داشته باشید و در این کار حرفه‌ای باشید، اما برای این که بتوانید قطعه‌های مورد نظر خود را با سازتان بنوازید باید از چیستی هارمونی و قواعد مهم آهنگسازی آگاهی داشته باشید.
محبوب‌ترین هارمونی‌ها در موسیقی
هارمونی در موسیقی اشکال مختلفی دارد. در ادامه بعضی از محبوب‌ترین هارمونی‌های موسیقی در جهان را معرفی خواهیم کرد.
- هارمونی دیاتونیک: بخشی از موسیقی که در آن نت‌ها و آکوردها به مقیاس اصلی بازمی‌گردند. هارمونی دیاتونیک در تمام ادوار وجود داشته است؛ چه در دوره یونان باستان چه در زمان معاصر.
- هارمونی غیر دیاتونیک: بخشی از موسیقی که در آن تمام نت‌ها و آکوردها در مقیاس اصلی قرار نمی‌گیرند. در واقع هارمونی مورد استفاده در سبک موسیقی جاز، همین هارمونی غیر دیاتونیک است. این هارمونی در صنعت موسیقی قدمتی چند صد ساله دارد.
- هارمونی آتانول: این هارمونی ریشه‌ای معتبر و قابل شناسایی دارد و در مقیاس‌های بزرگ یا کوچک ساخته نشده است. اولین بار در موسیقی کلاسیک، هارمونی آتانول توسط آرنولد شوئنبرگ مورد استفاده قرار گرفت. شوئنبرگ شخصا از اصطلاح آتانول متنفر بود و نام موسیقی دوازده تنی را بر روی متد خود نهاد که در آن دوازده مورد از موسیقی‌های غربی در زبان هارمونیک برابر بود.
